Een verzekeringsmaatschappij is in Nederland altijd een naamloze vennootschap of onderlinge waarborgmaatschappij. Een natuurlijke persoon of een andere rechtsvorm, zoals een besloten vennootschap of een stichting, mogen niet optreden als verzekeringsmaatschappij.
Volgens de Wet op het financieel toezicht (Wft) is een verzekeringsmaatschappij een schadeverzekeraar, een natura-uitvaartverzekeraar of een levensverzekeraar. Een levensverzekeraar mag niet tegelijkertijd in één entiteit het schadeverzekeringsbedrijf uitoefenen.
Levensverzekeraar
Een levensverzekeraar is volgens de Wft degene die zijn bedrijf maakt van het sluiten van levensverzekeringen voor eigen rekening en het afwikkelen van die levensverzekeringen, waarbij onder een levensverzekering wordt verstaan een levensverzekering als bedoeld in artikel 975 van Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek (de in verband met het leven of de dood gesloten sommenverzekering met dien verstande dat ongevallenverzekering niet als levensverzekering wordt beschouwd), met dien verstande dat de prestatie van de levensverzekeraar uitsluitend in geld geschiedt, of een natura-uitvaartverzekering: een verzekering in verband met de verzorging van de uitvaart van een natuurlijke persoon waarbij de verzekeraar zich verbindt tot het leveren van een prestatie die niet tevens inhoudt het doen van een geldelijke uitkering.
Wft artikel 2:28 bepaalt dat aan degene die een vergunning voor de uitoefening van het bedrijf van levensverzekeraar heeft, geen vergunning voor de uitoefening van het bedrijf van schadeverzekeraar wordt verleend, en omgekeerd. Een levensverzekeraar is wel vaak een dochtermaatschappij van een verzekeringsgroep.